Ήβη Αθανασιάδου: Η ιστορία της δολοφονίας της άτυχης Φαληριώτισσας
- Ορίζοντες | Παλαιό Φάληρο
- 18 Οκτ
- διαβάστηκε 5 λεπτά
Ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου τιμά κάθε χρόνο την Φαληριώτισσα Ήβη Αθανασιάδου, την αδικοχαμένη μαθήτρια που εκτελέστηκε εν ψυχρώ από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής την ημέρα της απελευθέρωσης της Αθήνας, στις 16 Οκτωβρίου 1944.
Οι τιμές αποδίδονται στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (Πλατεία Φλοίσβου), στο μνημείο που έχει κατασκευαστεί προς τιμή της – απέναντι από την Εθνική Τράπεζα – με στόχο η θυσία της να προβάλλεται ως φωτεινό παράδειγμα γενναιότητας και αξιοπρέπειας για τη νεολαία αλλά και όλους τους Φαληριώτες.
Τα ντοκουμέντα
Ο Δημήτρης Κακίτσης μέσα από τη σπουδαία σελίδα του Παλαιό Φάληρο Καλαμάκι Αναμνήσεις παρουσιάζει την ιστορία της σύντομης ζωής της μέσα από φωτογραφίες και μαρτυρίες κατοίκων του Παλαιού Φαλήρου που ήταν παρόντες στη δολοφονία. Οι φωτογραφίες είναι της Ελένης Μιχαήλου, ανιψιάς της Ήβης και κόρης της Άννας Αθανασιάδου, από την έκθεση στο 1ο Γυμνάσιο Παλαιού Φαλήρου.
Η ιστορία της Ήβης Αθανασιάδου
Ο Θρασύβουλος και η Έλενα Αθανασιάδη το γένος Καλφοπούλου γεννήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη από πλούσιους γονείς. Τον Σεπτέμβριο του 1922, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή αποφάσισαν να επιστρέψουν κι εκείνοι στην Ελλάδα.
Κυνηγημένοι και ταλαιπωρημένοι εγκαταστάθηκαν στο Νέο Φάληρο προσωρινά στην οικία Βαρζάκα μέχρι το 1926 που θα τελείωνε το σπίτι που έκτιζαν στην οδό Αμφιτρίτης 35 και Ευτέρπης στο Παλαιό Φάληρο. Ο Θρασύβουλος ήταν αδελφός του Παύλου Γ. Αθανασιάδη, ευεργέτη του Δήμου.
Την 1η Ιουνίου του 1926 μεγάλωσε η οικογένεια γεννήθηκαν δυο πανέμορφα δίδυμα κοριτσάκια που τα ονόμασαν Ήβη και Άννα. Τα διδυμάκια μεγάλωσαν ονειρεμένα παιδικά χρόνια μέσα στην ξεγνοιασιά και όλες τις απαραίτητες ανέσεις που απλόχερα τους πρόσφεραν οι πλούσιοι γονείς τους. Από πολύ μικρά ήταν κοινωνικά δημιουργικά, αγαπούσαν την τέχνη και τα γράμματα, καθώς και τα ταξίδια και τις εκδρομές που τακτικά διοργάνωναν οι γονείς τους.
Τα πρώτα μαθητικά χρόνια της Ήβης ξεκίνησαν στο Δημοτικό της Σχολής Χατζηκωσταντίνου επί της οδού Τερψιχόρης. Μετά πήγε στο μοναδικό Γυμνάσιο που υπήρχε τότε στην περιοχή μας, το σημερινό 1ο Γυμνάσιο Παλαιού Φαλήρου. Η Ήβη ήταν μια άριστη μαθήτρια κοινωνική, φιλική, ευγενική, καταδεκτική, χαμογελαστή και με πάντα με έναν καλό λόγο για όλους ιδίως για τις φίλες και συμμαθήτριες της.
Στα χρόνια της κατοχής τα κατεστραμμένα οδικά δίκτυα απέκλειαν την Αθήνα και τα περίχωρά της και από τις αγροτικές και κτηνοτροφικές περιοχές της χώρας. Έτσι, η πείνα και η εξαθλίωση δεν άργησε να φτάσει σε ολόκληρη την πρωτεύουσα και κατ' επέκταση στην γειτονιά μας. Τα τρόφιμα ήταν λιγοστά και τα μοίραζε με το δελτίο ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός. Δεν έφταναν για να χορτάσουν τους κατοίκους, ειδικά τους φτωχούς. Αλλά και οι πλούσιοι αντιμετώπιζαν πρόβλημα, καθώς οι Γερμανοί είχαν επιτάξει σχεδόν όλες τις βίλες, τα σπίτια και τα ξενοδοχεία του Παλαιού Φαλήρου.
Το αίμα ενός 17χρονου κοριτσιού όπως της Ήβης και των πιο πολλών παιδιών της ηλικίας της, έβραζε. Δεν μπορούσε να ανεχτεί όσα συνέβαιναν, ούτε να μένει αμέτοχη. Αρχικά εντάχθηκε στον προσκοπισμό και μετά μεταπήδησε και οργανώθηκε στην Εθνική Δράση μαζί με πολλές φίλες της. Αρχηγός της τοπικής οργάνωσης ήταν ο Νώντας Λύρας, σύζυγος αργότερα της καλύτερης της φίλης Κικής Γαβαλά. Η δράση τους επικεντρωνόταν κυρίως στο να κλέψουν με κίνδυνο την ζωή τους τρόφιμα και ό,τι άλλο χρήσιμο από τις αποθήκες των Γερμανών και των μαυραγοριτών και να τα μοιράσουν σε όσους είχαν ανάγκη.
Και φτάνουμε στις 12 Οκτωβρίου του 1944 ημέρα Πέμπτη, την ημέρα της Απελευθέρωσης.
Στην μάντρα της οικίας του πρώτου δήμαρχου του Παλαιού Φαλήρου, Κ. Τουφεξή, μια ομάδα κοριτσιών της Εθνικής Δράσης έγραψε το σύνθημα «ΗΡΘΑΝ ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ». Λίγο πιο κάτω στην γωνία με την Ποσειδώνος έξω από το Ζαχαροπλαστείο του Παχού και του εστιατόριου REX των αδελφών Βαγγέλη & Παναγιώτη Μουρίκη, η ομάδα έγραψε το σύνθημα «WELCOME OUR ALLIES».
Τα συνθήματα αυτά δεν άρεσαν καθόλου στον Αυστριακό αξιωματικό γιατρό Godfried Keller που ερχόταν στο περίπτερο για τσιγάρα από το επιταγμένο σπίτι του Κατωπόδη όπου έμενε - Αγίου Αλέξανδρου και Τρίτωνος. Στην διαδρομή έσκισε μια αγγλική σημαία που είδε στην οδό Αλκυόνης αλλά μόλις έφτασε και είδε το σύνθημα «WELCOME OUR ALLIES» έγινε έξαλλος και άρχισε να πυροβολεί με τις λίγες σφαίρες που του είχαν μείνει την ομάδα των παιδιών.
Ανάμεσά τους ήταν η Κική Γαβαλά, η Ήβη Αθανασιάδου, η Έλλη Εγγονοπούλου, η Φωτεινή Παπούλια, η Βούλα Παναγιωτοπούλου, η Κική Αντωνέα, η Βέρα Ζαβιτσιάνου, η Αθηνά Φεσοπούλου Παπαγιάννη, η Δρακοπούλου και δυο κοπέλες από την Αρμενία.
Μια σφαίρα βρήκε στην κοιλία την Ήβη Αθανασιάδου που έπεσε κάτω, Αμέσως έτρεξε να την βοηθήσει ένας σερβιτόρος του Παχού, ο Βαγγέλης Γκίνης, παρών και μάρτυρας σε ό,τι διαδραματίστηκε. Την πήρε αγκαλιά και μαζί με άλλους περαστικούς την πήγαν στο γειτονικό φαρμακείο για να της δώσουν κάποια πρώτη βοήθεια, αλλά δεν υπήρχε ίχνος από φάρμακα. Ο δε δολοφόνος έφυγε ανενόχλητος.
Από 'κεί την πήγαν στο πιο κοντινό σπίτι, που ήταν του Παπούλια, και κανόνισαν να την πάνε στον Ευαγγελισμό. Εκεί την εγχείρισαν, αλλά η κατάσταση της χειρότερε. Δεν άντεξε παρά μόνο 4 ημέρες και στις 16 Οκτωβρίου άφησε την τελευταία της πνοή στα χέρια συγγενών και φίλων.
Η οδός Ευτέρπης λίγα χρόνια αργότερα μετονομάστηκε σε οδό Ήβης Αθανασιάδου.
Και το 1ο Γυμνάσιο Παλαιού Φαλήρου που η λειτουργία του ξεκίνησε την ίδια χρόνια με την γέννηση της Ήβης, το 1926, πήρε τιμητικά το όνομα της: «1ο Γυμνάσιο Παλαιού Φαλήρου Ήβης Αθανασιάδου».
Μπορείτε να δείτε πολλές περισσότερες φωτογραφίες στο Ιστορικό Άρθρο του Δημήτρη Κακίτση
Ψηφιακή μεγέθυνση & Ιστορική επιμέλεια – Δημήτρης Κακίτσης
Η φετινή επιμνημόσυνη δέηση από τον Δήμο Παλαιού Φαλήρου
Εφέτος, ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου τίμησε για άλλη μια φορά τη μνήμη της Ήβης Αθανασιάδου με επιμνημόσυνη δέηση σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης και σεβασμού. Η μνήμη της παραμένει ζωντανή, υπενθυμίζοντας ότι η ελευθερία και η δημοκρατία απαιτούν διαρκή επαγρύπνηση.
Στην τελετή παρέστησαν οι μαθητές του 1ου Γυμνασίου Παλαιού Φαλήρου που φέρει το όνομα της Ήβης Αθανασιάδου διότι πήγαινε και η ίδια σε αυτό, μαθητές του 1ου Λυκείου Παλαιού Φαλήρου, η Ένωση Γονέων και Κηδεμόνων Παλαιού Φαλήρου, Αντιδήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι της Δημοτικής Αρχής, Δημοτικοί Σύμβουλοι της αντιπολίτευσης καθώς και εκπρόσωποι φορέων της πόλης.
Ο Δήμαρχος Παλαιού Φαλήρου, Γιάννης Φωστηρόπουλος, δήλωσε:
«Κρατάμε ζωντανή τη μνήμη της Ήβης Αθανασιάδου. Δεν τιμούμε μόνο μια αθώα ζωή που χάθηκε άδικα, αλλά υπερασπιζόμαστε τις αξίες που η ίδια συμβολίζει, το θάρρος, την αξιοπρέπεια και το σεβασμό στον άνθρωπο. Ας γίνει η Ήβη ένα παράδειγμα για τα παιδιά μας και μια ήρεμη δύναμη που μας καθοδηγεί να στεκόμαστε απέναντι σε κάθε μορφή βίας και μισαλλοδοξίας».
